C- 1 TİPİ MEKANİK SİNYAL SİSTEMLERİ:
1 tipi mekanik sinyal sistemi trenlerin istasyon!ara giriş ve çıkışlarını
düzenlemek için tesis edilmiş olup, istasyonlarda veya kulede bulunan
kumanda masasından idare edilen, giriş ve çıkış semaforları ile ileri ihbar ve
bazı durumlarda pas ihbar işaretinin bulunduğu tesisat tipidir.
İ tipi mekanik sinyal sisteminde semaforların sinyal bildirisi şu şekildedir 16)
1-Giriş Semaforu:
Giriş semaforu başmakastan 200-300 m. ileriye kafes direk üzerine konulmuş 1-2 veya 3 kollu (kanatlı) dur. Kollann ön ve arka yüzl ortası beyaz kenarları kırmızıdır. Bu işaretlerin kapalı ve açık olmak üzere iki durumu vardır:
a)Kapalı durumu:
Gündüz en üstteki kolun trenin geldiği yönden semafor direği ile 90 açı yapacak şekilde durması (şekil:23),

Gece ise trenin geldiği yönden kırmızı ışığın görülmesi (Şekil :24),

semaforun kapalı olduğunu ve mutlaka bu işaretin önünde durulmasını emreder.
b)Açık Durumu:
Gündüz, üstteki tek kolun trenin geldiği yönden semafor direği ile 135°açı yapacak şekilde kalkık durumda görülmesi (Şekil :25), makaslardan sapma yapmadan istasyonun doğru yoluna girileceğini bildirir. İki kolun semafor direği ile 135° açı yapacak şekilde kalkık durumda görülmesi (Şekil :26) makaslardan sapma yaparak, tesisata bağlı bir barınma yoluna girileceğini bildirir. Semaforun üç kolunun 135° açı yapacak şekilde kalkık görülmesi (Şekil :27) ise ikinci bir sapma yapılacağını belirtir.
 

Gece ise bir yeşil ışığın görülmesi (Şekil :28) makaslardan sapma yapmadan doğru yola, iki yeşil ışığın üst üste görülmesi (Şekil :29) makaslardan sapma yaparak tesisata bağlı bir barınma yoluna girileceğini bildirir. Üst üste üç yeşil
ışığın görülmesi (Şekil :30) ise ikinci bir sapma yapılacağını belirtir.

2-Çıkış Semaforu:
Çıkış semaforu, trenin gidiş istikametine göre, kumanda ettiği yolun, sağ limitinin iç tarafına konulmuştur. Genellikle tek kollu olup özellik gösteren istasyonlarda iki kollu da olabilir. Şekil itibariyle giriş semaforunun aynıdır.(Şekil :31)
 

Bu işaretin de kapalı ve açık olmak üzere iki durumu vardır:
a)Kapalı durumu
Gündüz kolun semafor direği ile 900 açı yapacak şekilde durması (Şekil :32), gece ise trenin geldiği yönden kırmızı ışığın görülmesi (Şekil :33), semaforun kapalı olduğunu ve bu yoldan çıkış yapılamıyacağını bildirir.

b)Açık Durumu:
Gündüz, kolun semafor direği ile 135° açı yapacak şekilde kalkık durumda görülmesi (Şekil :34), gece ise yeşil ışığın görülmesi (Şekil :35), çıkış semaforunun açık olduğunu ve bu yoldan çıkış yapılabileceğini bildirir.

Semafor işaretinin geceleri arkasında görülen ve gün ışığı veren işaretin bir
anlamı yoktur.
Tünellerde gündüz işaretleri kullanılmadığından tüneller içinde tek ve çift kollu giriş semaforlannın yalnız fener tertibatı tünel duyan ile tren gabarisi arasına kurulur. Bunlar tek ve çift kollu giriş semaforu gece işaretlerine tekabül eden ışığı gösterirler.(17)
SİSTEMİN ÖZELLİKLERİ:
1 tipi mekanik emniyet tesisatı, bir istasyonun korumaya alınması ve tren trafiğini emniyetle temin etmek amacıyla kullanılır.
1 tipi mekanik emniyet tesisatında;
1) Makaslar ve semaforlar hareket memuru veya bu iş için özel olarak görevlendirilecek memurlar tarafından kullanılırlar.
2)Tahrik aleti yoktur, kumanda aleti vardır.
3) İkiden fazla tren gönderilen ve kabul edilen istasyonlarda kullanılır.
4) Maliyeti toros tipi mekanik emniyet sistemine göre daha yüksektir.
5) İstasyonun her iki tarafından uygun yola olmak üzere aynı anda tren alınabilir.
6) Makaslara giriş ve çıkışlarda trenin hızı 55 Km/s. ‘i geçemez. Ancak motorlu trenler 70 Km/s. hızla giriş ve çıkış yapabilirler.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
(16) TCDD İşaret Yönetmeliği, sf. 14-15-16-17, mad. 17, 1980.
(17) İşaretlere Mahsus Umumi Talimatname, sf. 27, mad. 19/4, 1964.