Ana Sayfa
Mekanik Sinyaller
Tarihcesi
i Tipi Tesisat
Toros Tipi Tesisat
ileri koruma
Bariyerler
Menevramen
Derayman Pabucu
Makas Kilitleri
Makaslar
Makas Derayları
Ekipmanlar
Semafor Senaryoları
Binalar
Mevzuat
E-Kitap
Filmler
Resimler
Notlar
Linkler
iletişim
 

Mekanik Sinyaller

Mekanik Sinyal Tesisatı Tarifi :
Istasyonlarda tren seyrüseferinin güvenliğini sağlamak amacıyla makas diluçlarının, buna bağlı olarak giriş ve çıkış sinyallerinin ( semaforlarının) istasyondan idare edilmesini sağlayan düzeneğe Mekanik Sinyal Tesisatı denir. Bu düzenekle istasyon giriş ve çıkışlarında tren süratleri de artırılmıştır. Yani emniyeti olmayan makaslarda tren sürati 30 km/h iken, Mekanik Sinyal Tesisatı ile kontrol altına alınan mekaslardaki hız sınırı ise 55 km./h tir.
Mekanik Sinyal Tesisatının Çeşitleri :
1- ( İ) Tipi Mekanik Sinyal Tesisatı
2-Toros Tipi “
3- İleri Koruma Tesisatı
4- Bariyerler
5- Derayman Pabuçları
6-Manevramen İşareti
7-Makas Dil Ucu Anklaşman ve El Kilitleri

1- ( İ ) Tipi Mekanik Sinyal Tesisatı :
TARİFİ : İstasyon binası veya özel olarak yapılmış başka bir bina (kule) içerisine konulan Kumanda aleti vasıtasıyla makasların ve semaforların uzaktan idare edilmesini dolayısıyla trenlerin seyrüsefer emniyetini sağlayan düzenektir. Mekanik Sinyal Tesisatları içerisinde en gelişmiş ve ihtiyaca en iyi cevap veren sistemdir.
( İ ) Tipi Mekanik Sinyal Tesisatını incelemek için İç Tesisat ( Umanda Aleti ve Temel Altı Makara Aksamı) ve Dış Tesisat olarak iki kısma ayırmak mümkündür. Şimdi sırasıyla bu tesisatları, olabilecek arızalarını ve ıslah edilmelerini inceleyelim :
 

İÇ TESİSAT

A-) Kumanda Aleti : Üzerinde kumanda, sinyal, makas ve kilit manivelalarının bulunduğu, bu manivelaların belli bir prensip dahilinde çalıştığı düzenektir. Bu düzenekte manivelaların belli bir prensip haricinde çalışmalarını önleyen maniaların bulunduğu kumanda kasası, kumanda aletinin arkasında bağlı olarak bulunur.Aletinin çalışma prensibi bir anklaşman planı dahilinde belirlenir ve bu anklaşman planı kumanda aletinin üzerinde, kullanan kişinin görebileceği şekilde asılıdır. 


Kumanda aletinin üzerindeki manivelaları tek tek incelersek aşağıdaki başlıklar halinde yapabiliriz :

a-) Kumanda Manivelaları :
Kumanda Manivelaları, Kumanda Aleti üzerinde ayrı bir altlık üzerinde bulunur .Makas, sinyal ve kilit manivelalarına göre çok daha küçük olup kumanda kasası içinde bulunan ve bağlı bulundukları cetvellerin ileri geri hareketini sağlarlar. Kumanda manivelaları, sinyal manivelalarından önce, sinyal manivelalarının kullanılmalarını temin için kullanılır, Anklaşman planına göre hareket sırası ikincidir.Ancak açılacak sinyal için makaslar asli vaziyetinde kalacaksa hareket sırası birincidir.Kumanda manivelaları sadece semafor manivelalarının kullanımına imkan sağladığı için ; hangi semafor manivelalarının kullanımına imkan tanıyorsa, o semaforun ismini alır. Bu manivelalar aşağı ve yukarı olmak üzere iki hareketli olduğu için etiketlerine iki hareketin de ismi yazılır, örneğin; Kumanda Manivelası A 1/2 semaforunun kullanımını temin ediyorsa a1-a2 ismini alır, Eğer B ve C semafor manivelalarının kullanılmasını temin ediyorsa b ve c ismini alır.



b-)Semafor Manivelaları : Semafor Manivelaları, kumanda manivelalarının bulunduğu altlığın hemen yanında sırayla bulunurlar. Bu manivelalar 170 derecelik bir hareketle ismini aldığı semaforu tahrik ettirir. Etiketlerinde tahrik ettirdiği semaferun ismi yazılıdır. örneğin; A 1/2 semaforunun birinci kanadını tahrik ettirensemafor manivelasının etiketinde Al yazılıdır. Semafor manivelaları, çalışmasına imkan sağlayan kumanda manivelasının hareketinden sonra çalışır.Başka türlü çalışma imkanları yoktur.Semafor manivelaları ihtiyaca göre iki semafora yada çift kanatlı semaforun sırayla her iki kanadına da kumanda etmesi sağlanabilir,Bu durumda semafor manivela kasnağı birbirinin aksi yönüne dönen iki kasnağın,kasnak içersine konulan bir dişli düzeneğiyle iki semafora kumanda etmesi sağlanır. semafor manivelaların etiketlerinde kumanda ettiği semaforların ismi yazılır. Örneğin A1-A2,B-C gibi.



c-) Makas Manivelaları : Kumanda Aletinde Semafor ve kilit manivelalarından sonra bulunur. Bunlar makasları tahrik ederek kilit yapmalarını sağlarlar.Aynı zamanda anklaşman planına göre kumanda manivelalarının çalışmasını temin ederler. Bunlar da semafor manivelaları gibi 170 derecelik bir hareketle makasların tahrik edilmesini sağlar.
Makas manivelasının, Semafor manivelasından farkı makaslardan ters çıkmalarda tesisatın çok büyük bir zarar görmesini engellemek için manivela kasnağının zorlamasıyla manivela kolundan bağımsız hareket etmesidir. Ancak makaslardan ters çıkma istenmeyen ve tesisatın çalışma prensibine aykırı olduğu için aynı zamanda hadiseye sebebiyet verebileceği için makas manivelalarına kurşun takılmış ve tesisatı kullanan kişi güvence altına alınmıştır.



d-) Kilit Manivelaları : Kilit manivelaları çok yolla ve dolayısıyla çok makaslı istasyon ve garlarda herhangi bir sinyali ilgilendiren makasların kilitlenmesini temin için kullanılır. Bu manivelalar dış tesisatta transmisyon tellerinin gereğinden fazla dönüş yapmasını engellemek içindir. Ancak yolları az ve makasları kilitlemek için transmisyon tellerinin hareketini engelleyecek kadar dönüşün olmadığı istasyonlarda bu manivelalar kullanılmaz. Kilit manivelaları da şekil olarak makas manivelaları gibidir. Sadece herhangi bir makasın kilitlenmesini temin eden kilit diskinin tahrik edilmesini sağlar. Kilit manivelasının kumanda aletindeki hareket sırası makas manivelasından sonnradır.



B-) Temel Altı Makara Aksamı : Kumanda Aletinin altında bulunan ve transmisyon tellerinin dış tesisat ile irtibatını sağlayan kısımdır. Bu kısımda temel altı makaraları dönüş tazyik makaraları, temel altı U demirlerine bağlı olarak bulunur. Bazı istisnai durumlarda temel altı telgerme aletleri bulunur.
İç Tesisattaki Arızalar tamamıyla malzeme aşınması ve bağlantıların gevşemesinden ileri gelen arızalar olup duruma göre aşınan kısım değiştirilir veya mümkünse kaynak ile asil vaziyete getirilir.Bağlantıların gevşemesinde ise bağlantılar civata ile olduğundan gevşeyen civata sıkılarak arıza ıslah edilmişmiş olur. Ancak kumanda aletindeki bazı arızalarda tesisatın komple kilitlenme durumu olduğu için arızaları dış tesisatınkinden daha önemlidir.


 

DIŞ TESİSAT
Dış Tesisatı, ihtiva ettiği malzemeleri bu malzemelerin çalışma şekilleri ve arızaları ile bu arızaların ıslah şekillerini madde madde inceleyelim :
A-) Semaforlar : Semaforlar iki çeşittir.
a-) Tek Kanatlı Semaforlar : Tek kanatlı semaforlar 8 metrelik kafesli direk, bir semafor kanadı, bu kanadı çalıştıracak kasnak ve çubuklar ile kanadın pozisyonuna göre kırmızı veya yeşil renk veren bir fenerden ibarettir. Semafor manivelasından verilen hareket transmisyon telleri ile kasnağı çevirerek kasnağa bağlı kanat çubuklarının hareket etmesi ve bu çubukların semafor kanadını açıp kapamasıyla çalışır, Arızaları; kanat çubuğunun kasnağa ve kanada olan bağlantılarının çıkması bu durumda bağlantılar ( Perno ) yerine takılır. Fener bağlantısının ( Fener çatalı) kanadın çalışmasına engel olması, bu durumda fener bağlantısı yerine yerleştirilir, semafor kasnağına hiç hareket gelmemesi veya çok az hareket gelmesi tel dolaşıklığı veya transmisyon tellerinin bir yere sıkışmasından olur. dolaşıklık veya sıkışık tel açılır.



b-) Çift Kanatlı Semaforlar : Çift kanatlı semaforlar da tek kanatlı semaforlar gibi 8 metrelik kafesli direk, semafor kanadı, kanat çubukları ve tek kanatlı semaforlardan daha değişik akuple çalışan samafor kasnağı bulunur. Bu semaforlarda üst kanadın altında ikinci bir kanat daha bulunur. Bu kanat açıldığında trenin baş makastan saparak doğru yol haricinde bir yola gireceğini bildirir. İkinci kanadın çalışması akuple yani içinde dişli düzeneği bulunan semafor kasnağı vasıtası ve kanat çubukları ile olur. Bu semafor da tek kanatlı semaforlardan fazla olarak ikinci kanat için bir semafor feneri bulunur.Bu fener sadece yeşil ( Kanat açıkken) renk verir,Yada hiç renk vermez.
Arızaları ve ıslah edilme şekilleri ise aynen tek kanatlı semafordaki gibidir. 



B-) İhbar İşaretleri : Giriş ve çıkış semaforları ile anklaşe çalışan ve semaforların açık veya kapalı pozisyonlarını bildiren yardımcı işarettir. Bunlar İleri İhbar ve Pas İhbarı olmak üzere çalışma amaçlarına göre ikiye ayrılır.
a-) İleri İhbarlar : Bu işaretler giriş semaforunun açık olup olmadığını belirtmek için giriş semaforundan 500 metre ileride bulunur.Semafor açıldığında ileri ihbar da açılarak semaforun açık olduğunu ihbar eder.İleri İhbar işareti ( İ ) demirinden gövde, iki yönlü ihbar kasnağı, yuvarlak ortası sarı, kenarları beyaz bir saç tepsi ve sarı yada yeşil renk veren bir fenerden oluşur. Giriş semaforu açıldığında, semafor kasnağından gelen transmisyon telleri vasıtasıyla, kumanda aletinden verilen hareket semafora geldiği gibi ileri ihbara da gelerek işaretin açılmasını temin eder. Bu hareket ileri ihbar kasnağını sağa veya sola çevirerek yani giriş semaforunun hangi kanadı açılırsa açılsın ileri ihbar kasnağı da dönerek kasnağa bağlı çubuğu hareket ettirir ve ihbar tepsisini yere yatay duruma getirir.Arızaları semafor arızalarına benzer, Bu işarete de hareket az gelebilir,bu durumda transmisyon tellerinde bir arızai durum varsa düzeltilir.Eğer transmisyon tellerinde herhangi bir durum yok ve normalse ihbar kasnağı önündeki ayar civatalarından ayar yapılır. Kurplu yollarda ve uzun yollu istasyonlarda ileri ihbarlar istenildiği gibi çalışmayabilir, Bu. da kumandadan verilen hareketin transmisyon tellerinde yok olmasından ileri gelir.



b-) Pas İhbarlar : Şekil ve çalışma prensibi olarak ileri ihbarın aynısı olup tek yönlü çalışırlar. Yani sadece istasyonun doğru yolundaki çıkış semaforu açıldığında açılır,diğer sapan yollardaki çıkış semaforu açıldığında ise pas ihbar kasnağı gelen hareketi ihbar tepsisine aktarmaz ve kapalı kalmasını sağlar. Arızaları da aynı ileri ihbar arızaları gibidir. Pas İhbarların çalışma zorluğu ileri ihbarlardan da fazladır. Çünkü pas ihbarlara gelen hareket ileri ihbarlara göre çok daha fazla dönüş yapan transmisyon telleriyle sağlanır.Özellikle uzun yollu ve yolları kurplu olan istasyonlarda çalışmaları çok zor olur.


c-) Makas Sandıkları : Makas sandıkları bağlı bulunduğu makasları tahrik ederek kumanda ettiği yollara yapılmasını sağlar. Şekil olarak biri büyük diğeri küçük iki makara yardımıyla bir kızak üzerinde hareket eden ve makasın her iki pozisyonunda kilit yapan bir gönyeden oluşur.Bu gönyeye bağlı tahrik çubuğu makasın dilleri arasında dillere bağlı bulunan gergi çubuğu ile makasa hareket verir. Bu bağlantılar perno dediğimiz küçük millerle olur. Makas sandıkları transmisyon tellerinden gelen hareketi direkt olarak alıp makasa verdiklerinden pek bir arızaya rastlanmaz. Ancak herhangi bir çalışma zorluğu olduğunda transmisyon telleri kontrol edilir, bir dolaşıklık veya bir sıkışma yoksa ayar civataları vasıtasıyla ayar yapılarak çalışma zorluğu giderilir. Makas arızaları genellikle semafor dil ucu kontrol kilitlerinden dolayı olur.Bunu da semafor dil ucu kontrol kilitlerini incelerken göreceğiz.



d-) Semafor Dil Ucu Kontrol Kilitleri : Semaforların verdiği işarete göre, trenin; makasların iğne ucundan geçeceği durumlarda, işaret veren semaforla anklaşe çalışan ve makası kilitleyerek emniyetini sağlayan özel bir dişli düzeni ile çalışan üst üste bulunan iki disk ve iki sürgüden oluşan araçtır.’Bunlar makasların iğne uçlarına bağlı çubukların kilit sürgülerine bağlanmasıyla makasın emniyetini sağlar.Anklaşe çalıştıkları semaforlar kapalı durumda iken emniyetini sağladıkları makası serbest bırakırlar. Kilit sürgülerinin özel olarak açılmış yuvalarından üstteki diskin kenarlarında bulunan yükseltiler geçerek makasın hareketsiz kalmasını temin ve istense bile semafor kapanmadan makasa hareket verilmesini engeller. Makas dilucu kontrol kilitleri kendileri bir bütün olarak arıza yapmamalarına rağmen arızaya sebebiyet verebilirler.Bu da emniyete aldıkları makası ankleşe çalıştığı semaforun tam kapatılmadığı zamanlarda serbest bırakmayarak çalışmasına engel olmasıyla olur.Ancak bazı durumlada ankleşe çalıştığı semaforlar tam kapansa bile transmisyon tellerinin hava durumuna göre uzayıp kısalmasından dolayı makası serbest bırakmayabilirler.Bu. durumda ayar civatalarında ayar yapılarak arıza giderilir.



e-) Telgerme Aletleri : Bağlı bulunduğu transmisyon tellerinin hava şartlarına göre uzayıp kısalması durumunda tellerin gerginliğini temin eden araçlardır,Bunlar iki çubuk üzerinde 80 Kg.lık iki ağırlık ve bu ağırlıkların transmisyon telleriyle bağlantılarını oluşturan dört makaradan oluşur.Bu makaralar vasıtasıyla telin durumuna göre gerginleştirme işlemi yapılır. Makas telgerme aleti ve sinyal telgerme aleti olarak ikiye ayrılır. Çalışma sistemi olarak ayni olmalarına rağmen şekil alarak biraz farklıdırlar,Sinyal Telgerme aletleri daha uzun mesafede tel toplayacağı için biraz daha büyüktür.Telgerme aletleri kumanda aletinden verilen hareketi direkt olarak semafor veya makaslara ulaş tırır. Bunu da bir dişli çubuk ve bir dişli tırnağı vasıtasıyla yaparlar.


Arızalarına gelince, telgerme aletleri, dişli çubuk ve dişli tırnağı görevini yapmadığı zaman arızaya sebebiyet verirler. Kumanda ettikleri semafor veya makasın tahriki zorlaşır.Bu durumda arızalı parça dişli çubuk ise ,dişli çubuk,dişli tırnağı ise dişli tırnağı değiştirilir.Bazen de dişli tırnağının telgerme aletine bağlantıları aşınarak çözülür. Bu durumda bağlantılar yenilenir.

f-) Tebdiller : Transmisyon telleri kumanda edeceği Semafor ve makaslara istasyon yollarının özelliğine göre doğru olarak gidemez.Bu durumlarda tellerin sağa veya sola dönüş yapmaları gerekir.İşte bu dönüşleri sağlamak için kullanılan araçlar tebdillerdir.Yani karşılıklı iki makara vasıtasıyla transmisyon tellerinin dönüşünü temin eden araçlardır. Tebdiller aynı anda dönüş yapacak tellerin adedi kadar makara ihtiva eder ve ihtiva ettiği makara ismiyle anılır,örneğin dört adet makara ihtiva eden tebdil 1 X 4 makaralı tebdil olarak adlandırılır.Tebdillerin makara millerinin taşıyacağı yük de gözönüne alınarak dört makaradan fazlası üstüste konulmaz. Bu durumda daha fazla dönüş yapacak tel bulunduğunda yan yana bulunan makaralı tebdillerden faydalanılır. Bunlarda; örneğin sekiz tel dönüş yapacaksa 2 x 4 makaralı tebdil şeklinde adlandırılır.Yani a x b makaralı tebdil denildiğinde a : yanyana kaç makara olduğunu, b : üstüste kaç makara olduğunu belirtir. 2x4, 3x4, 2x1 gibi. Tebdillerde arızalar genelde makara millerinin tahammül ettiği yükten fazla yük gelmesi durumunda makara milinin eğilmesinden ve makaradan tel atmasından olur,Fazla yük ise tranamisyon tellerinin bir yere sıkışması sonucu akım yapamaması ve kumandada ilgili maniveladan zorlanmasıyla olur.Dönüşler için çelik teller uygun olmadığı için telin hareket mesafesi gözönüne alınarak gereği kadar,bu da tebdil makaralarının her iki tarafından 1.30 m.lik 5,5 mm. çapında çelik kordon tel ile yapılır. 



g)Transmisyon Telleri : Mekanik Sinyal Tesisatında kullanılan araçların tahrikini sağlayan tellerdir.4 mm.,5 mm, olarak iki çeşittir.4 mm.olan galvanizli çelik teller sinyal hatlarında, 5 mm. galvanizli çelik tel olanlar da makas hatlarında kullanılırlar. Ayrıca galvanizli çelik tellerin dönüşlerinde, kasnaklara girişlerinde ve kasnaklarda 5,5 mm. çelik kordon tel kullanılır.



h-) Hattı Havayi Köşebentleri ve Makaraları : Hattı havayi köşebentleri üzerlerinde hattı havayi makaralarını. taşıyarak tranamisyon tellerinin istenilen yere ulaşmalarını sağlayan genellikle 1 m.boyundaki köşebentlerdir.Bunların 50 cm.toprağa gömülerek dik vaziyette kalmaları sağlanır. Ancak istasyon baş makaslarının dışında hattı havayi makaraları ray mantarı seviyesinde olması gerektiği için yoldaki imlaya göre bu köşebentlerin boyları değişir. Hattı havayi makaralarıda bu köşebentlere bir spot ve milleri ile köşebente bağlı bulunarak tranamisyon tellerinin hareketine yardımcı olurlar.Arızaya en çok sebep olan araçlar hattı havayi makaralarıdır.Çünkü makara aşınmasıyla yuvasından çıkan transmnisyon tellleri makaraların arasına sıkışarak telin akımını önlerler ve arızaya sebep olurlar.Bu durumda aşınan makara değiştirilir ve sıkışıklık giderilerek arıza sebebi ortadan kaldırılır .



ı-) Ayar Civataları : 80 cm.ve 100 cm.uzunluğunda olup karşılıklı iki ters yönlü (dişli) dişli çubuğun birleşmesiyle olur. Yani biri, sağ, diğeri sol, iki dişliden oluşur. Hava şartlarına göre tranamisyon tellerinin gerginliğini ayarlamak için kullanılır.Ayar civataları telgerme aletlerine yardımcı araçlardır. Bunlar kullanıldığı hatlara göre isim alırlar. Makas hatlarında kullanılanlar 5 mm.çelik telli olduğu için 5 mm.lik ayar civatası,sinyal hatlarında kullanılanlar ise 4 mm. lik çelik telli olduğu için 4 mm. lik ayar civatası olarak nitelerıdirilirler.
Sonuç olarak (İ) Tipi Mekanik Sinyal Tesisatında çalıştırılmak istenen araç(semafar, makas ve diğer elemanları) Kumanda Aletindeki ilgili manivelasından sadece iki tel vasıtasıyla hareketini alır. Kısaca bunu bir çember ve buna bağlı başka bir çemberin iki tel vasıtasıyla çalışma prensibine benzetebiliriz.İçindeki diğer araçlar ise bunlara bağlı olarak çalışırlar.



2-TOROS TİPİ MEKANİK SİNYAL TESİSATI
Toros Tipi Tesisatta çalışma prensibi ihtiva ettiği elemanlar açısından (i) Tipi Mekanik Sinyal Tesisatından pek farklı değildir. Tek fark Toros tipi tesisatta makaslar topla da tahrik ettirilebilir. Ancak makasçı kontrolündedir.Yani son emniyeti yine makasçı sağlar. Kumanda aleti ile yapılan makaslarında kilit sistemi kumandadan temin edilir.Ancak bu ankleşe değildir.Çalışma prensibi (İ) Tipi Mekanik Sinyal Tesisatı gibidir, Kumanda aleti (İ) Tipi tesisattan farklı olup manivelalar öne arkaya değil de sağa veya sola çevrilerek sinyal açılır,makas yapılır.  Detaylar>>

3-İLERİ KORUMA TESİSATI
İleri Koruma Tesisatları (i) ve Toros Tipi Mekanik Sinval Tesisatlarıra göre çok daha basit yapılmış emniyet tesisatıdır.İleri Koruma tesisatlarında makasların güvenliği söz konusu değidir.Trenlerin istasyonlara girişleri makasçı ile olur.Ancak İleri Koruma Tesisatı istasyonun baş makaslarından 750 metre mesafe uzağında bulunduğundan bu 750 metrelik mesafe istasyonun kullanabileceği bir kısım durumundadır.Kısaca ileri koruma tesisatları istasyonların manevralarında güvenliği sağlar.İleri koruma Tesisatı bir tahrik aleti ile korumadan ibarettir.Tahrik aleti ile koruma işaretinin arası 750 m. olduğu için aradaki transmisvon tellerinin gerginliğinin ayarlaması için bir de telgerme aleti bulurur.İleri koruma işaretleri (i) ve Toros Tipi tesisatlardaki semafor ihbar isareti direği ile ortası kırmızı kenarları beyaz dikdörtgen şeklindeki bir lehvadan oluşur.İleri Koruma fenerinin renkleri kırmızı ve yeşil olup çalısma prensibi ayni semafor ihbar işareti gibidir.Tahrik aleti,bir makara ve bu makarayı çevirmeye yarayan makaraya bağlı bir koldan oluşur.Makaranın ileri koruma i her iki. pozisyonunda sabit kalması için ortasında iki delik bu deliklere sokulan bir mil vasıtasıyla tahrik aleti sabit durdurulur.
İleri Koruma Tesisatının düzeneğinde çok fazla teferruat olmadığı için arızası da yok denecek kadar az olur.Bu olabilecek arızalarda tel sıkışması ve transmisyon telinin akım yapmaması yada bu durumdan dolayı koruma kasnağı veya tahrik aleti makarasından tel atmasıdır.Bu arızaların giderilmesi de ilk önce telin normal akım yapabilecek konumda olmasını sağlamaktır.Yaz ve kış mevsimlerinde hava durumuna göre ayar civataları vasıtasıyla ayar yaparak İleri Koruma Tesisatı sorunsuz çalıştırılabilinir.   Detaylar>>

4-BARİYERLER
BARİYERLER : Karayoluyla demiryolunun kesiştiği (hemzemin geçit) karayolu trafiğinin yoğun olduğu yerlerde kara ve demiryolu trafiğini düzenleyen tesisatlardır .Bariyerler ,uzunluğu karayolunun durumuna göre değişen (4,6,8,10 m.) borudan yapılmış bir çift kol ve bu kolların inip kalkmasını sağlayan,kasnakların dönmesini temin eden iki telden ibarettir.Bariyer kolları ve kasnakları ise köşebentten vapılmış ayakların üzerindedir.Bariyer kolları,bir tahrik aleti ile tahrik ettirilir.Tahrik aleti bariyerin kumanda edileceği yere göre bir kolun bulunduğu ayak üzerinde yada bariyerden daha uzakta bulunabilir.Tahrik aleti uzakta bulunan bariyerlere uzaktan idareli,bir ayağın üzerinde bulunan bariyerlere de mahallinden idareli bariyerler denir.Mahallinden idareli bariyerlerde tahrik aleti bir kol ve bir küçük dişliden ibarettir.Bariyer kolunu hareket ettiren kasnakta-hareketi bu küçük dişliden aldığı için kenarları dişli olarak yapılmıştır.Uzaktan idareli bariyerlerde ise kasnakların kenarları dişli değildir,ancak ses veren çanın bağlantısının yapılabilmesi için çıkıntı konulmuştur .Bariyerler üzerlnde bulunduğu karayolunun durumuna göre de isim alırlar.Çünkü çalışma kolaylığı açısından yolun genişliğine göre dört adet bariyer kolu da kullanılabilir. Örneğin 10 m.lik baryer kolunun yeterli o1madığı bir karayolunu kapatmak için karşılıklı İki adet 6 veya 8 m. lik bariyer kolu kullanılabilinir. İşte böyle bairverler kullanılan kolun sayısı ve uzunluğu belirtilerek isimlendirilirler. 2x6 m.lik,2x8 m.lik gibi.
Bariyerler prensip olarak karayolu trafiğinin demiryolu trafiğine öncelik tanıması amacıyla kullanılır.Bu yüzden de kapandıklarında karayolu trafiğini keserek demiryolu trafiğinin güvenle yapılmasını sağlar.Ancak açık olduklarında üzerlerindeki renkler nedeniyle trenlere durmayı bildirir.Gece ise bariyerler özel fenerleri vasıtasıyla ; kapalı olduğu zaman karayolu,açık olduğu zamanda demiryoluna kırmızı ışık vererek durmayı belirtir.Bariyerlerin arızaları,genelde transmisyon tellerinden ileri gelir.Çünkü bu teller yer altından kanallar vasıtasıyla baryer kasnağına gittiği için,kanalların toprak,taş yada diğer maddelerle tıkanmasıyla bariyerin çalısmasını önlerler.Bu durumu engellemek icin kanalların özellikle ağız kısımlarının temiz tutulması gereklidir.

Bir de bariyer koluna bariyer ayağına bağlı bulunan kasnaktan gelen hareketi ileten parçaların aşınması sebebiyle oluşan arızalar vardır ; bu durumda aşınan parçalar değiştirilir yada herhangi bir durumda bağlantılar gevşemişse civatalar sıkılarak gevşeklik giderilir.Çok az da olsa kanalların dolmasından dolayı transmisyon tellerinin kopmasına da rastlanabilinir.Bu durumda kopan tel yenilenir.Ayrıca sık rastlanan makaradan tel atma durumu yine kanalların dolmasından ve makara millerinin aşınarak düzgün dbnmemesınden ileri gelir.Bu durumda kanallar temizlenerek yada makara milleri değiştirilerek tel atma durumu ortadan kaldırılır.Bariyerlerde en büyük arıza ise bariyere herhangi bir aracın çarpmasından olur.Böyle bir durumda aracın çarpma durumuna göre bariyer kolu ve kasnağının ayaklarına bağlantısını sağlayan döküm yatakları,bariyer ayağı,bariyer kolu,kola bağlı saçak telleri,bariyer feneri komple arızalanabilir hatta hiç iş yapamaz gelebilir.Bu durumda iş yapamaz duruma gelen parçalar yenileriyle değiştirilir.   Detaylar>>

5-) DERAYMAN PABUÇLARI : Bağlı bulunduğu yolda ray üzerinde bulunarak gelen vagon,lokomotif vb.demiryolu araçlarının diğer yola geçişini engellemek için deray etmesini sağlayan mekanizmadır.Derayman pabuçları güvenlik arz eden yollara konulur ve bu yola kumanda eden makasla birlikte çalışır.Makas diğer yola ters durumda iken ray üzerinde,diğer yola tanzimli iken de rayın yanında geçişe engel olmayacak şekilde durur.Derayman pabuçları hareketini makasın çubuklarından alır eğer makas herhangi bir tesisata bağlı ise bu kez hareketini makas sandığı ile ankleşe çalışan derayman pabucu sandığından alır.İki sandık arasındaki bağlantıyı transmisyon telleri sağlar.Derayman pabucu sandığınınki çalışma prensibi makas sandığınınki ile aynıdır.Arızaları ve arıza ıslah sekilleri de aynı olup tek farklılık derayman pabucunun mekaniki kısımlarında farklılık yağlanarak giderilir.   Detaylar>>

6-) MANEVRAMEN İŞARETİ : Büyük garlarda trenlerin seyrüsefer emniyetini temin için manevraların güvenli bir şekilde yapılmasını sağlayan işarettir.Şekil olarak semafora benzer.Fakat semafordan daha uzundur.12 m.lik kafesli direk üzerinde iki adet 2 m. boyunda ortası beyaz kenarları siyah dikdörtgen kanatları bulunur.Kanatlar ortalarından bir mille kafesli direğe bağlıdır.Tren trafiğinin durumuna göre kanatlar birbirinin üzerinde ise manevranın yapılabileceğini,kanatlar birbirlerine açı yaparak ‘X’ işareti şeklinde ise manevranın durması gerektiğini blldirir.Bu kanatlar hareketini semafor çubuklarına benzeyen çubuklar ve kasnaktan alırlar.Kasnağa hareket ileri koruma tesisatında bulunan tahrik aletinin aynısı olan tahrik aleti ve transmsyon tellerinden gelir.Manevramen işaretinin arızaları ve ıslah şekilleri aynen semaforda olduğu gibidir.   Detaylar>>

7-) MAKAS DİLUCU ANKLAŞMAN VE EL KİLİDİ : Herhangi bir tesisata bağlı olmayan basit makaslarda kullanılır.Makas dilucu anklaşman kilidi,makasın açık dili yaslanma rayına monte edilir ve mili vasıtasıyla açık dilin yaslanma rayına doğru hareket etmesini engller.Açık dilde ara gergi çubuğu vasıtasıyla yaslanma rayına yaslı bulunan dilin harereket etmesini engelleyerek makasın kilitli kalmasını temin eder.Makas dilucu anklaşman kilitleri aynen kapı kilitleri gibi bir anahtarla görev yaparlar.Bu kilitlerin anahtarları birbirlerine uymamaları için farklı şekilde yapılmışlardır.Bu farklılıklarda A,B, gibi harflerle rumuzlandırılırlar.Makas dilucu anklasman kilitleri güvenlik yolu bulunan ve tesisata bağlı olmayan (İ) Tipi Mekanik Sinyal Tesisatı bulunan istasyonlarda kumanda aleti ile beraber kullanılır.Bu durumda kilit bağlı makas,tanzimli bulunması gerekir yola tanzimli ve anahtarı da kumanda da takılı olması halinde tesisat çalışır.Buradaki güvenlik anahtarın kilit açıldığında anahtarın kilit üzerin de sabit kalmasıyla sağlanır.El kilitleri ise anklaşman kilitlerinin aksine makasın yaslanma rayına yaslı dilini sabitliyerek emniyeti sağlar.El kilitleri kabaca I_I biçimindeki bir demirin bir kenarına bağlı büyükçe bir vidanın makas dilini yaslanma rayına sıkmasıyla makası hareketsiz bırakır.Aynı zamanda da diğer dilde gergi çubuğuyla sabitlenen dile bağlıdır.El kilitleri herhangi bir tesisata bağlı kalmaksızın görev yaparlar.Bunlarda anahtar söz konusu değildir.
Makas dilucu anklaşman ve el kilitlerinin arızaları kullanılmalarına göre aşınma ve kırılmayla olan arızalardır.Tamirleri de imal yerlerinde mümkün olduğundan yenileriyle değiştirilir.   Detaylar>>


Mekanik sinyal tesislerinin periyodik bakım ve yağ işleri en geç iki ayda bir yapılır.Soğuk ve sıcaktan dolayı bozulan ayarları da genelde kış ve yaz aylarına girerken yapılır.



 


1 Şubat 2007'den- 134415 ziyaretçi (286753 klik)
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol